Direct en indirect licht

Dit artikel gaat over de verschillende soorten verlichting, namelijk direct en indirect licht, en bespreekt de voor- en nadelen van beide opties. Verlichting speelt een belangrijke rol in het creëren van de gewenste sfeer en functionaliteit in een ruimte. Door de eigenschappen van direct en indirect licht te begrijpen, kun je een weloverwogen keuze maken bij het kiezen van de juiste verlichting voor jouw specifieke situatie.

Wat is direct licht? 

Licht dat vanuit een lichtbron rechtstreeks op een object of gebied schijnt noemen we direct licht. Dit licht wordt gemaakt door een lichtbron die een bepaalde schijnrichting of stralingshoek heeft. In de praktijk wordt er een duidelijk verschil tussen schaduw en licht gemaakt. LED downlights zijn een goed voorbeeld van een lichtbron die direct naar beneden schijnt. Ook LED inbouwspots zijn erg populair voor direct licht. LED inbouwspots zijn iets kleiner qua formaat en hebben dus een smalle gradenbundel dit maken de LED inbouwspots voornamelijk geschikt voor accentverlichting.

Direct licht is erg belangrijk voor het uitvoeren van verschillende taken op locatie, zoals kantoor of thuiswerkplekken. Direct licht hebben we nodig om de taken zo goed mogelijk uit te kunnen voeren, bijvoorbeeld een boek of toetsenbord dat verlicht wordt. In huis is direct licht erg belangrijk op plekken zoals keuken of badkamer. 3000 Kelvin (warm wit licht) is de perfect kleurtempratuur voor LED verlichting boven het keukenblad. LED lampen en LED spots zijn de beste producten voor boven het keukenblad. In de badkamer heb je wel een ander soort kleurweergave nodig vanwege een hogere lichtintensiteit, zoals tijdens het tandenpoetsen, make up aanbrengen of scheren. LED wandlampen en LED plafonnieres zijn goed geschikt voor in een badkamer.

In museums, galerijen of retail winkels wordt ook vaak direct licht toegepast. Op deze locaties is het namelijk handig als bijvoorbeeld schilderijen of producten in het licht worden gezet. LED-railspots zijn hiervoor erg handig, aangezien je de rail spots nog kan veranderen van positie waar het licht heen gaat. De kleurweergave (90-99Ra) is de beste kleurweergave om het object zo natuurlijk mogelijk weer te geven.

Wat is indirect licht?

Indirect licht wordt gebruikt om grotere oppervlaktes te verlichten. Een indirecte lichtbron is een lichtbron met een evenredige lichtdistributie in verschillende richtingen. Indirect licht zorgt voor algemene verlichting met weinig contrast tussen schaduw en licht. Bijvoorbeeld de zon, omdat deze door ramen naar binnen schijnt en de zon verlicht met een evenredige lichtuitstoot.

Om een sfeer in een ruimte neer te zetten gebruik je indirect licht. Het is het tegenovergestelde van de strakke lijnen van directe lichtbronnen. Kies een indirecte lichtbron in plaats van meerdere directe lichtbronnen om meer lumen in een bepaalde ruimte te hebben zonder scherpere lijnen en contrast toe te voegen. De omgeving wordt ook gebruikt om de ruimte te verlichten. Dit zorgt voor een prettige en zachte uitstraling. In omgevingen zoals scholen, kantoren, magazijnen of ziekenhuizen is indirect licht essentieel. Hierdoor kunnen medewerkers en studenten de hele dag gefocust en aandachtig blijven. Indirect licht wordt op vele manieren geproduceerd. Denk aan sfeervolle LED-filament lampen, maar je kunt ook sterkere lichtbronnen gebruiken voor verlichting, zoals LED-spots.

Het kan verleidelijk zijn om de kamer alleen met direct licht te verlichten, omdat het een zachte en besloten sfeer creëert. Maar tegelijkertijd zorgt dit voor en zeer scherp contrast tussen licht en schaduw. Aan de andere kant is het gemakkelijk om alleen indirect licht te gebruiken, omdat het functionele helderheid biedt, maar geen comfortabel effect geeft. Om de ruimte praktisch en comfortabel te maken, zijn beide soorten licht nodig. De combinatie van direct en indirect licht zorgt ervoor dat de ruimte bruist van leven. Bedenk ook dat de bestemming van het licht aangeeft met welk type lichtbron je te maken hebt. Er is pas sprake van een directe lichtbron wanneer de lichtbron het object of de plaats direct verlicht.

Wanneer kies je voor direct licht en wanneer voor indirect licht?

Direct licht wordt gebruikt voor verschillende taken. Direct licht wordt gebruikt om specifieke objecten te verlichten, zoals boeken toetsenborden of producten die in elkaar gezet moeten worden.

Indirect licht wordt gebruikt om grote oppervlaktes te verlichten, het tegen overgestelde van direct licht. Het licht wordt gebruikt om sfeer te creëren in de ruimte. In plaats van meerdere directe lampen te kiezen, kies je voor een indirecte lamp om meer lumen (licht) in een kamer te hebben zonder nog meer contrast toe te voegen. Door indirecte lichtbronnen te gebruiken geef je een ruimte een verwelkomende en zachte uitstraling.

Beide lichtbronnen gebruiken

Het makkelijkste is om met een lichtbron te ruimte te verlichten omdat de combinatie van beide lichtbronnen een zachte en intieme sfeer geeft. Om een ruimte functioneel maar ook gezellig en comfortabel te maken, zijn beide lichtbronnen nodig.

Conclusie

De keuze tussen direct en indirect licht hangt af van de functie en sfeer die je wilt creëren in de ruimte. Beide soorten licht hebben hun voor- en nadelen en kunnen ook gecombineerd worden voor een optimaal resultaat. Bij het kiezen van verlichting is het belangrijk om rekening te houden met de behoeften en voorkeuren van de gebruikers en om te kijken naar de eigenschappen van de ruimte en de activiteiten die er plaatsvinden. Door bewust te kiezen voor de juiste verlichting kan je de ruimte niet alleen functioneel, maar ook esthetisch verbeteren.